Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm xây dựng lớp học hạnh phúc lứa tuổi 24-36 tháng
Giáo dục mầm non là một bậc học nằm trong hệ thống giáo dục của nhà nước. Bậc học này rất đặc biệt vì nó mang tính tự nguyện rất cao và chỉ dành riêng cho trẻ từ ba đến 72 tháng tuổi tạo thành một quá trình giáo dục liên tục thống nhất cho trẻ mầm non. Xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ hết sức quan trọng và có ý nghĩa đối với sự phát triển của trẻ ở lứa tuổi này.
Môi trường tạo cơ hội cho trẻ tìm tòi, khám phá, phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống. Với môi trường lý tưởng, trẻ được tự lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm một cách tích cực; qua đó kiến thức và kỹ năng ở trẻ dần được hình thành. Môi trường đó phải đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý cho trẻ.
Môi trường phải vừa có tác dụng giáo dục, có tính thẩm mỹ và phải được xây dựng trong suốt quá trình thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Trẻ được trải nghiệm, tham gia các hoạt động vui chơi cùng các bạn, từ đó giúp trẻ tự tin, năng động hơn.
Một môi trường hạnh phúc và hòa bình giúp trẻ luôn có một thái độ sống tich cực, lạc quan, vui tươi, biết đồng cảm, chia sẻ … Với phương châm “Tình yêu thương vô điều kiện và đặt ra giới hạn cho các hành vi. Đối với giáo viên khi một môi trường làm việc hạnh phúc giúp giáo viên tăng sự đoàn kết, sáng tạo, yêu nghề mến trẻ hơn. Đồng nghiệp có sự thông cảm chia sẻ với nhau những chuyện vui buồn, giúp giải tỏa những vấn đề ưu phiền muộn phiền trong cuộc sống.
Đối với phụ huynh môi trường hạnh phúc tạo cho phụ huynh sự yên tâm, tin tưởng khi gửi con của mình đi học. Con cái là hi vọng của bố mẹ, khi con cái vui vẻ đến lớp, phụ huynh yên tâm làm việc. Từ đó, sự phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội, tạo sự thống nhất, tin tưởng cùng nhau thống nhất quan điểm giáo dục và chăm sóc con dễ dàng hơn.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm xây dựng lớp học hạnh phúc lứa tuổi 24-36 tháng
Môi trường hạnh phúc và hòa bình giúp trẻ luôn có một thái độ sống tích cực, lạc quan và vui vẻ. Điều này giúp trẻ học hỏi mỗi ngày thông qua những hành động nhỏ như cách cư xử lịch sự, nhã nhặn sẵn sàng nói cảm ơn, xin lỗi đúng lúc, phát huy được các tiềm năng của trẻ. Nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng trường học hạnh phúc với sự phát triển và thành công của trẻ, trước thực trạng của nhà trường, tôi luôn băn khoăn trăn trở để tìm ra giải pháp nhằm phát huy tính chủ động sáng tạo của đội ngũ giáo viên chung tay xây dựng trường học hạnh phúc một cách có hiệu quả. Đồng thời chia sẻ kinh nghiệm với bạn bè, đồng nghiệp trong thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ để ngày một tốt hơn.. Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Một số kinh nghiệm xây dựng lớp học hạnh phúc lứa tuổi 24 – 36 tháng” làm đề tài sáng kiến. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Những nội dung lý luận có liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu tổng kết kinh nghiệm. 1.1 Cơ sở lý luận: “Trường học hạnh phúc” có thể hiểu là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh. “Trường học hạnh phúc” là nơi thầy cô và học sinh vui sống trong sẻ chia, cảm thông và yêu thương nhau. Đồng thời, nơi đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày giáo viên và học sinh đến trường là một niềm hạnh phúc. Tháng 4/2019, Công đoàn giáo dục Việt Nam cùng Bộ giáo dục và Đào tạo phát động “Triển khai kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc”. Tại đây, Bộ trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ đã kêu gọi đội ngũ cán bộ quản lý, các thầy giáo, cô giáo chung tay xây dựng trường học hạnh phúc với các giá trị cốt lõi: Yêu thương, an toàn và tôn trọng. Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, làm tốt 3 tiêu chí này, mỗi người chúng ta sẽ thấy hạnh phúc và hạnh phúc thật sự, chứ không phải sự ép buộc. Đây là nhu cầu tự thân, là động lực để các thành viên trong nhà trường phấn đấu. Thực tế cho thấy việc áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục tại trường mầm non đã tạo ra một không gian mở cho trẻ, khuyến khích trẻ phát triển tư duy, trẻ được học trong một môi trường tốt sẽ cảm thấy tự tin, thoải mái về cả thể chất lẫn tinh thần để thể hiện hết bản thân của mình, từ đó trẻ sẽ cảm thấy hạnh phúc, trẻ hạnh phúc thì cô giáo cũng hạnh phúc, trường học sẽ hạnh phúc và phụ huynh sẽ hạnh phúc – ĐT quận Long Biên cùng với ban giám hiệu trường nhà trường năng động, sáng tạo có tinh thần trách nhiệm cao, có đội ngũ giáo viên nhiệt tình năng nổ, yêu mến trẻ, có tinh thần đoàn kết và giúp đỡ nhau trong quá trình nghiên cứu. – Nhà trường thực hiện mô hình trường học điện tử nên cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường ngày hiện đại, đáp ứng yêu cầu giảng dạy cho giảng viên như bảng tương tác thông minh, máy tính, máy chiếu, máy chiếu đa vật thể – Giáo viên trong nhà trường đã nhận thức được sự quan trọng và tính cấp thiết về việc xây dựng lớp học hạnh phúc. – Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, được tham gia lớp tập huấn “Trường học hạnh phúc”, năng động, tìm tòi sáng tạo, nhiệt tình trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. – Bản thân tôi nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng lớp học hạnh phúc. – Một số phụ huynh bước đầu đã quan tâm đến công tác chăm sóc giáo dục trẻ của nhà trường nói chung và những hoạt động của lớp nói riêng. 2.2 Khó khăn * Về phía nhà trường: – Cơ sở vật chất nhà trường đã từng bước hoàn hiện hơn, tuy nhiên phòng học để đáp ứng cho việc giảng dạy phương pháp mới hiện nay của trường cũng chưa thể đáp ứng đầy đủ mà từng bước khắc phục dần theo kế hoạch. * Về phía giáo viên: – Do đặc thù công việc nên tôi không có nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu. – Tài liệu tham khảo xây dựng lớp học hạnh phúc chưa nhiều, chủ yếu giáo viên vẫn tự nghiên cứu, tìm tòi trên mạng. * Về phía trẻ: – Sĩ số học sinh trong lớp khá đông, việc áp dụng xây dựng lớp học hạnh phúc, ứng dụng phương pháp dạy học tích cực cũng phần nào bị hạn chế. * Về phía phụ huynh: Mọi xúc cảm riêng biệt, cá tính sáng tạo của cô và trẻ được tôn trọng, chứ không bị áp đặt một cách máy móc, rập khuôn theo phương cách giáo dục xưa cũ lỗi thời, lạc hậu. Trẻ sẽ yêu thích việc đến trường nếu như ở đó các em được lên tiếng và được lắng nghe một cách đầy tôn trọng. Thay vì la mắng, dọa dẫm, hãy cho trẻ được sai lầm, được nói ra cảm xúc của mình trong môi trường học đường. Điều đó sẽ giúp trẻ tiếp thu tốt hơn, tự tin và hòa đồng hơn. “Lớp học hạnh phúc ” là nơi học sinh, giáo viên cũng như phụ huynh đều cảm thấy hạnh phúc. Trẻ hạnh phúc khi chúng được tự quyết định hoạt động, được lựa chọn muốn học gì, được tự chuẩn bị đồ dùng và không thấy áp lực, hay căng thẳng. Giáo viên hạnh phúc khi học được chuẩn bị tiết dạy đơn giản, tiết kiệm thời gian và có không gian riêng cho chính bản thân mình. Phụ huynh hạnh phúc khi họ biết và hiểu con đang học gì, có thể học và chơi cùng con, có sự thống nhất về cách giáo dục giữa phụ huynh và cô giáo. (Hình ảnh 1, 2) 3.2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường lớp học phù hợp. Môi trường giáo dục đa dạng, phong phú sẽ kích thích tính tích cực chủ động của trẻ; từ việc tự lựa chọn góc chơi, đồ chơi mầm non đến việc tự quyết định và tìm cách giải quyết nhiệm vụ. Trẻ sẽ dần biết tự chịu trách nhiệm với hành động của mình và biết đánh giá những thành công hay thất bại trong quá trình chơi. Trẻ sẽ dần rút ra những bài học cho bản thân mình. Môi trường giáo dục phù hợp, đa dạng, phong phú sẽ gây hứng thú cho trẻ và cả giáo viên; góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với nhau. Căn cứ vào những tiêu chí xây dựng lớp học hạnh phúc và hướng dẫn xây dựng môi trường của Sở GD&ĐT tôi cùng những đồng nghiệp của mình đã xây dựng môi trường theo đúng nguyên tắc lấy trẻ làm trung tâm. Ở lứa tuổi nhà trẻ có 5 góc chơi. Các góc phải được bày biện hấp dẫn. Có đồ chơi, học liệu và phương tiện đặc trưng cho từng góc. Học liệu, nguyên vật liệu, đồ dùng, đồ chơi trong góc hoạt động đóng vai trò không nhỏ trong quá trình học và chơi của trẻ. Vì vậy các đồ dùng đồ chơi và học liệu mà giáo viên cung cấp cho các góc hoạt động cần được lên kế hoạch thật cẩn thận để hỗ trợ giáo viên lên kế hoạch cho việc học của trẻ và để thu hút trẻ tham gia, cũng như tạo ra các cơ hội học tập khác. Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu, học liệu có giá đựng ngăn nắp, gọn gàng, để ở nơi trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ dùng, dễ cất. Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu được thay đổi và bổ sung phù hợp với mục tiêu chủ đề/hoạt động và hứng thú của trẻ. Có nguyên vật liệu mang tính mở (lá cây, hột hạt), sản phẩm hoàn thiện, sản phẩm chưa hoàn thiện. Phương pháp STEAM là phương pháp ứng dụng giáo dục tương tác đam chiều vào giảng dạy, là sự kết hợp giữa STEM (Khoa học – Science, Công nghệ – Technology, Kỹ thuật – Engineering, và Toán học – Mathematics) và Nghệ thuật (Art) được áp dụng trong trường học. Trẻ được tiếp cận STEAM từ sớm mang tới những lợi ích tuyệt vời, hỗ trợ và giúp trẻ khám phá bản thân, xây dựng cho trẻ có những kỹ năng cần thiết có thể vận dụng và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay. Vì vậy, tôi cũng áp dụng phương pháp này vào một số hoạt động của tôi. Như trong các giờ hoạt động nhận biết tập nhận biết phân biệt nói các phương tiện giao thông, tôi không chỉ đơn thuần cho trẻ quan sát qua tranh ảnh, mà tôi còn cho trẻ quan sát sử dụng một số sản phẩm của Steam, trên những mô hình với những động cơ có thể di chuyển được. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là mọi hoạt động giáo dục đều hướng vào và xuất phát từ đứa trẻ; hoạt động giáo dục không đi từ giáo viên đến trẻ mà phải từ chính bản thân đứa trẻ; việc dạy trẻ phải dựa trên nhu cầu, hứng thú, hiểu biết và kinh nghiệm riêng, cách học riêng của từng trẻ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả ..Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, có khả năng và nhịp độ phát triển riêng. Mọi sự thay đổi của trẻ đều được tôi ghi nhận và quan sát. Ví dụ trong lớp tôi có những trẻ đẻ cuối năm, về vận động và ngôn ngữ chưa được tốt, các kĩ năng tự phục vụ như đi vệ sinh, xúc ăn còn hạn chế. Vì vậy, tôi cũng quan tâm đến những trẻ này hơn, tăng cường thêm một số hoạt động để trẻ được trải nghiệm nhiều hơn. Để các con yếu ở đâu thì tốt dần lên ở đó, không bạn nào yếu kém hơn các bạn khác, cùng nhau phát triển và không có bạn nào bị bỏ lại phía sau. Các hoạt động không chỉ nằm trong khuôn khổ lớp học mà còn được tổ chức ngoài khuôn viên trường lớp, giúp trẻ cảm nhận sâu sắc về thế giới tự nhiên xung quanh. Ngoài nội dung kiến thức, chương trình còn mở rộng phát triển kỹ năng xã hội, tình cảm, thể chất, sáng tạo, nghệ thuật thông qua các hoạt động hàng ngày. Vì áp dụng những phương pháp trên mà trẻ lớp tôi luôn cảm thấy thoải mái, hứng thú và hợp tác khi tham gia các bài học. Trẻ tự tin khi biết đặt ra cho cô một số câu hỏi đơn giản (Hình ảnh 6,7,8) 3.4 . Biện pháp 4: Phối hợp với đồng nghiệp và phụ huynh trong công tác giáo dục. Để thực hiện quan điểm ”Nhà giáo hỗ trợ cùng nhau phát triển” chúng tôi thường những buổi sinh hoạt chuyên môn, tôi cũng thường xuyên lắng nghe đồng nghiệp chia sẻ và tôi cũng chia sẻ những kinh nghiệm của mình để giúp đỡ nhau tiến bộ hơn. Những giáo viên trong lớp chúng tôi luôn có sự thỏa thuận trao đổi trong công tác giáo dục trẻ cùng nhau hỗ trợ để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Ngoài ra, trong cuộc sống hàng ngày, chúng tôi cũng thường hay chia sẻ những III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm Một môi trường hạnh phúc khi mỗi ngày trẻ đến trường là một ngày vui và với mỗi giáo viên, mỗi một ngày đến trường là một niềm hạnh phúc. Tại trường Mầm non Hoa Sữa hạnh phúc không chỉ là giấc mơ – ngôi trường giúp trẻ phát triển cả về kiến thức, thể chất, kỹ năng qua các hoạt động phong phú và chế độ sinh hoạt đảm bảo sức khỏe, vệ sinh cùng dinh dưỡng hợp lý. Thông qua sự hỗ trợ của giáo viên, trẻ sẽ được học các để sống cùng nhau, để sống hòa hợp với những người khác, tạo dựng mối quan hệ có ý nghĩa, trở thành công dân có trách nhiệm và có thể đóng góp cho một xã hội hạnh phúc. Thông qua sự hỗ trợ của giáo viên và gia đình, trẻ sẽ học để sống hòa hợp với môi trường tự nhiên, có ý thức tôn trọng và bảo vệ môi trường, yêu thiên nhiên và dễ dàng tìm thấy hạnh phúc trong những vẻ đẹp mà thiên nhiên ban tặng. Để lan truyền được những cảm xúc tích cực đó trước hết giáo viên phải luôn mang cho mình cảm xúc tích cực, tư duy tích cực, nói một cách khác đó là người giáo viên hạnh phúc và điều quan trọng nhất giáo viên dám chấp nhận thay đổi mình học tập và phát triển bản thân. Nuôi dưỡng những cảm xúc tích cực và xử lý cảm xúc mạnh mẽ của trẻ là những kỹ năng cần thiết để giáo dục trẻ. Trẻ cảm nhận được yêu thương, sự đón chào, sự tôn trọng từ giáo viên, nhân viên và bạn bè trong trường học. Mỗi em bé đến trường đều được đón nhận sự yêu thương và sự hỗ trợ từ tất cả các thành viên trong trường học. Một ngôi trường mà ở đó, không chỉ có những thành công mà có cả những sai lầm, được mang ra trao đổi và rút kinh nghiệm giữa các thành viên, giữa nhà trường và gia đình. Nụ cười và lòng nhân ái tạo ra những cảm xúc tích cực là văn hóa trường học hạnh phúc. 2. Bài học kinh nghiệm Sau một khi áp dụng việc xây dựng lớp học hạnh phúc tôi rút ra một số bài học cho bản thân mình. – Cần thường xuyên nghiên cứu tài liệu, tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, linh hoạt, sáng tạo, mạnh dạn đưa các phương pháp mới để tổ chức các hoạt động cho trẻ. – Lắng nghe ý kiến đóng góp, xây dựng, rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động để giúp trẻ phát triển tốt hơn.
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_kinh_nghiem_xay_dung_lop_hoc_ha.docx