Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ MGL 5-6 tuổi trong trường mầm non

 2. Thời gian, đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 5-6 tuổi 
- Phạm vi nghiên cứu: Lớp MGL 5-6 tuổi trong trường mầm non.
- Thời gian nghiên cứu: Năm học 2022 – 2023 Đã có lúc bản thân tôi “bùng nổ” với ánh mắt vô cùng “giận dữ” khi các 
con chưa ngoan đùa nghịch, tranh giành, đánh nhau, không giữ nề nếp lớp học, 
không chú ý nghe cô giáo hướng dẫn, ngồi trong chưa chú ý nên tôi đã kỷ luật 
trẻ..v.v.. Tôi lặng xuống và đặt câu hỏi: Liệu rằng những đứa trẻ của mình có 
hạnh phúc không khi luôn bị ép theo khuôn mẫu như thế? Từ đó, bản thân tôi tự 
nhủ mình phải thực sự thay đổi để xây dựng một lớp học hạnh phúc.
 Với tôi lớp học hạnh phúc là nơi nuôi dưỡng cho trẻ những cảm xúc tích 
cực. Ở đó trẻ được quan tâm, chia sẻ, yêu thương, được sáng tạo trong thế giới 
quan của riêng mình. Khi đến sẽ có hứng thú, niềm vui, sự mong chờ và những 
rung cảm. Đó là lý do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh 
phúc cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non” Năm học 2022-2023 Tôi phụ 
trách là lớp 5 tuổi A4 với 43 trẻ, trẻ ở cùng một độ tuổi nên tôi luôn mong muốn 
mang lại cho trẻ một môi trường giáo dục tốt nhất, mong muốn dạy trẻ có các kỹ 
năng nhanh nhẹn, khéo léo, mạnh dạn, tự tin năng động, sáng tạo và thể hiện hết 
khả năng cuả mình trong các hoạt động học, các hoạt động ngoại khóa và hoạt 
động vui chơi, đặc biệt là giáo dục trẻ có kỹ năng tự tin vào bản thân. Để thực 
hiện được mục tiêu đó, đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng của lớp 
mình. Tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau:
1.Thuận lợi:
- Xây dựng cơ sở vật chất: nhà trường quan tâm đầu tư cơ sở vật chất đầy đủ, 
lớp học rộng rãi, thoáng mát.
- 100 % nhóm lớp được trang bị đầy đủ đồ dùng, trang thiết bị học tập.
- Tập thể giáo viên trong lớp luôn nhiệt tình, yêu nghề, hết lòng vì trẻ thơ.
- Trẻ đi học đều
- Về phía phụ huynh: Đa số mỗi gia đình có từ một đến hai con, mỗi gia đình 
đều có cuộc sống đầy đủ, sung túc hơn, trình độ dân trí được nâng cao hơn. 
2. Khó khăn:
- Lớp có 2 GV, số trẻ ra lớp đông nên giáo viên gặp khó khăn trong việc bao 
quát trẻ.
- Hầu hết trẻ là học sinh mới chuyển từ tư thục sang. Các con chưa quen cô, bạn 
và môi trường lớp học mới. Nhiều bạn còn khóc khi tới lớp.
- Một số trẻ tình cảm và kĩ năng xã hội còn hạn chế, chưa biết kiểm soát cảm 
xúc của bản thân, chưa nhận diện được cảm xúc của mình và cả người khác nên 
dẫn đến hành động chưa đúng. Từ đó gây nên những cảm xúc và hành động tiêu 
cực. 
- Một số gia đình cha mẹ quá quan tâm, cưng chiều trẻ, dẫn đến trẻ có thói quen 
ỷ lại, không chủ động, thiếu tự tin. 4. Các biện pháp:
4.1. Biện pháp 1: Học tập và bồi dưỡng kiến thức về tình yêu thương và sự 
chia sẻ, và tôn trọng cảm xúc của trẻ 
 * Mục đích: 
- Đảm bảo môi trường giáo dục an toàn về tinh thần. 
- Cô và trẻ hiểu nhau. Trẻ cảm nhận được tình yêu thương của cô.
- Trẻ được tôn trọng cảm xúc. Cô và trẻ luôn duy trì trạng thái cảm xúc tích cực.
 * Cách tiến hành:
 Để có thể thực hiện tốt hoạt động “Xây dựng môi trường giáo dục lớp học 
hạnh phúc ” trước hết là giáo viên mầm non tôi không chỉ nghiên cứu nắm vững 
mục đích yêu cầu của hoạt động mà tôi còn cần phải nắm chắc được các phương 
pháp và biện pháp thực hiện tạo ra môi trường hạnh phúc đúng nghĩa. Mỗi ngày 
đến trường là một ngày vui, tạo sân chơi cho trẻ vừa học vừa chơi và giúp trẻ 
lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng, không bị gò bó, áp đặt giúp trẻ hiểu bài 
sâu và vận dụng những điều đã học vào thực tế hàng ngày của trẻ. Vì vậy để trẻ 
lớp tôi cùng cô xây dựng được một lớp học hạnh phúc nhằm phát huy tính tích 
cực của trẻ đến trường thì tôi đã:
- Bản thân tôi không ngừng học tập để phấn đấu, luôn duy trì cảm xúc tích cực;
- Học tập các phương pháp dạy học vui vẻ, lôi cuốn;
- Trẻ được tự do sáng tạo và có môi trường gắn kết thân thiện với nhau;
 Tôi luôn tạo cơ hội cho trẻ thể hiện và được công nhận giá trị bản thân. Tôn 
trọng là một cảm giác hoặc hành động tích cực thể hiện đối với ai đó. Còn cảm 
xúc hay xúc cảm là một hiện tượng trải nghiệm cơ bản của con người về thái độ 
của chính mình đối với, sự vật, hiện tượng của hiện thực khách quan với người 
khác và với bản thân. Sự hình thành cảm xúc là một điều kiện tất yếu của sự 
phát triển con người như là một nhân cách và có rất nhiều cảm xúc, cảm xúc đạo 
đức, cảm xúc thẩm mỹ, cảm xúc trí tuệ... Một đặc trưng của cảm xúc là có tính 
đối cực: yêu và ghét, ưa thích và không ưa thích, xúc động và dửng dưng...Khái 
niệm “Tôn trọng”, “Cảm xúc” đó là trên lý thuyết trên định nghĩa rất đúng 
nhưng khi thực tế để lựa chọn tôn trọng cảm xúc quả là khó và khó hơn nữa khi 
tôi ở trong môi trường giáo dục và các trò lại là lứa tuổi mầm non.
 Những buổi đầu khi có học sinh tôi gặp không ít khó khăn vì chưa quen 
nếp của trẻ, trẻ nghỉ dịch lâu nên các kỹ năng đơn giản nhất trẻ không đạt, rồi 
tính cách trẻ khác nhau  Tôi bắt đầu quan sát chú ý đến từng trẻ rồi tính cách 
trẻdần dần tôi quen nếp của trẻ và trẻ bước đầu theo nếp của cô. Cứ như vậy 
qua mấy tháng đầu năm học tôi đã hiểu hết tính của trẻ. Tôi đánh giá sự tiến bộ * Cách tiến hành:
- Mỗi đứa trẻ có thể có rất nhiều cảm xúc khác nhau: Vui, buồn, tức giận, hối 
hận, biết ơn....
- Bên cạnh cảm xúc tích cực còn có những cảm xúc tiêu cực. Nếu tích tụ lâu 
ngày dẫn đến mất cân bằng cảm xúc. Nếu trẻ không biết nhận diện , không gọi 
tên được cảm xúc sẽ dẫn đến trẻ có những hành động sai, không phù hợp với 
hoàn cảnh và những người xung quanh, gây ra cảm xúc tiêu cực cho chính mình 
và người khác.
- Thông qua nhân vật trong những câu chuyện, tôi giúp trẻ gọi tên được cảm 
xúc. Đó là cảm xúc gì? Khi nào ta có cảm xúc đó? Và chúng ta hành động như 
thế nào khi có loại cảm xúc này? (Hình ảnh2)
VD: Trong câu truyện thỏ con không vâng lời. Bạn thỏ con đã rất sợ hãi khi bị 
lạc và hối hận khi không nghe lời mẹ dặn. Chính vì vậy khi được bác gấu dẫn về 
nhà bạn thỏ đã biết nhận lỗi và xin lỗi mẹ của mình.
- Qua đây trẻ nhận diện được cảm xúc sợ hãi, hối hận. Ai cũng có lúc mắc sai 
lầm nhưng điều quan trọng là mình phải biết nhận lỗi, sửa lỗi và đừng bao giờ 
lặp lại sai lầm đó nữa. 
+Ở lứa tuổi này trẻ hay ganh tị khi bạn có đồ chơi mới hoặc được hơn mình. Cô 
sẽ dẫn dắt câu truyện “Nàng Bạch Tuyết và 7 chú lùn” và chia sẻ với trẻ. Chính 
vì mẹ kế ganh tị với sắc đẹp của Bạch Tuyết nên đã tìm cách hại Bạch Tuyết 
nhiều lần. Nhưng cuối cùng bà vẫn không phải là người đẹp nhất, bà cô đơn 
không có bạn bè và bị tất cả mọi người ghét. Từ đó cô giúp trẻ nhận ra rằng hãy 
hài lòng với những gì mình đang có, ganh tị sẽ không bao giờ hạnh phúc.
*Nắm bắt cảm xúc của trẻ qua cây “Hạnh Phúc”
 (Hình ảnh 3)
- Các con sẽ nhờ cô ghi giúp những cảm xúc (lí do tại sao có cảm xúc này), 
những việc tốt, những việc làm mình vui, hạnh phúc, những mong muốn và cả 
những điều không vui trong ngày vào giấy sau đó tự mình treo lên cây. Từ đó cô 
nắm bắt được và gỡ rối cảm xúc cho trẻ, giải đáp những khúc mắc trong lòng 
trẻ, hướng trẻ đến suy nghĩ phải làm gì, hành động như thế nào để đạt được 
mong muốn của mình, hướng trẻ đến cảm xúc tích cực.
VD: + Bạn Khang chia sẻ được tưới cây cùng cô và các bạn rất vui.
+ Bạn Gia Khiêm chia sẻ mình không thích đến lớp vì hay bị bạn Minh trêu.
VD: Bạn Trang cảm thấy buồn vì không được lên tập mẫu trong giờ thể dục. 
+ Cô sẽ nói chuyện với bạn sau đó thỏa thuận cùng lớp:
 - Các con có biết tại sao cô hay mời bạn Phương và bạn Chi lên tập mẫu trong 
giờ thể dục không? Đúng rồi! Vì các bạn tập đều đẹp và đúng theo nhạc. Hơn hoạt động, nuôi dưỡng, lan tỏa những cảm xúc tích cực, loại bỏ những cảm xúc 
gây khó chịu cho trẻ. Từ đó nó góp phần không nhỏ cho việc giúp trẻ hạnh phúc.
4.3. Biện pháp 3: Tạo động lực và truyền cảm hứng cho trẻ thông qua các 
hoạt động.
 * Mục đích: 
+ Giúp trẻ cảm nhận được sự gần gũi yêu thương với cô và các bạn
+ Giúp trẻ tích cực tham gia các hoạt động của trường, lớp với tinh thần vui vẻ, 
háo hức.
+ Phát huy tính chủ động sáng tạo của cá nhân từng trẻ, tạo cho trẻ tâm lý thoải 
mái, vui tươi. Vì vậy trẻ sẽ không cảm thấy mình bị áp lực, và hạnh phúc khi 
được tham gia cào các hoạt động.
 * Cách tiến hành:
 Hoạt động học là một trong những hoạt động chủ đạo trong một ngày của 
trẻ ở trường MN. Để trẻ luôn cảm thấy thoải mái và tự tin, có hứng thú trong 
mỗi hoạt động học, thì giáo viên tạo điều kiện để trẻ là người chủ động tìm hiểu 
và giải quyết vấn đề, phát huy động viên trẻ sáng tạo, cô giáo chỉ đóng vai trò là 
người đặt vấn đề và hỗ trợ định hướng trẻ. 
 Ngay từ đầu năm học tôi đã lập kế hoạch đưa ra mục tiêu nội dung giáo 
dục phù hợp với lứa tuổi và với trẻ của lớp tôi, tôi đảm bảo dạy đúng, dạy đủ 
chương trình theo quy định kế hoạch đưa ra. Tôi thực hiện từng bước, đưa công 
nghệ thông tin vào giảng dạy, xây dựng có hiệu quả các hoạt động đổi mới giáo 
dục, tham gia sinh hoạt tổ khối chuyên môn, trau dồi kiến thức, tiếp cận những 
phương pháp mới. Đặc biệt là ứng dụng Steam vào các môn học để giảng dạy.
Tôi áp dụng phương pháp “học qua chơi” lồng ghép các trò chơi vào trong các 
hoạt động, phát huy tính chủ động sáng tạo của cá nhân từng trẻ, tạo cho trẻ tâm 
lý thoải mái, vui tươi. Vì vậy trẻ sẽ không cảm thấy mình bị áp lực, và hạnh 
phúc khi được tham gia cào các hoạt động.
*Với hoạt động tạo hình:
 Ngay từ đầu năm học khi lập kế hoạch họat động tôi đã luôn tìm tòi, sáng 
tạo, đổi mới nội dung bài dạy. Làm sao để môn tạo hình là một môn giúp trẻ 
khơi dậy óc sáng tạo và giúp trẻ thích thú mỗi khi học. Ngoài các tiết dạy vẽ 
theo trương trình tôi luôn cố gắng giúp trẻ phát huy sức sáng tạo của mình bằng 
cách cho trẻ tạo hình từ các nguyên kiệu tự nhiên sẵn có trong trường như lá 
cây, cành cây hoặc những vật dụng tái chế như thìa sữa chua, khay đựng trứng, 
bìa carton(Hình ảnh 5) 
 Ngoài ra tôi còn ứng dụng phương pháp steam vào môn học tạo hình, giúp 
trẻ hoạt động theo nhóm, cùng nhau thực hiện dự án tạo ra sản phẩm chung. Từ